De muzikale methode van collectieve improvisatie drukt een conceptie van het spel uit waarvan de democratisch-emancipatorische grondhouding een vergelijking suggereert met het concept van de ideale spraaksituatie zoals geformuleerd door Jürgen Habermas. Deze veronderstelling wordt nader toegelicht in het kader van een inleidende benadering van collectieve improvisatie als een relatieproces dat gekenmerkt wordt door interactiviteit en synchroniciteit. Na een bespreking van het improvisatieproces in de muziek met betrekking tot theoretische, historische en psychologische aspecten, worden de verschillende ontwikkelingsfasen van vrije of collectieve improvisatie die in de jaren zestig van de vorige eeuw uit de free jazz zijn voortgekomen, gepresenteerd. Vervolgens wordt collectieve improvisatie besproken met betrekking tot het concept van de ideale spraaksituatie en in een interculturele context geplaatst.